We bespreken in deze reeks artikelen een aantal werkvormen waarmee je Samenspel in Teams in kan zetten voor trainingen, teamoverleggen of bijeenkomsten. Het spel wordt hierin gebruikt als middel om het proces van teamontwikkeling te stimuleren en de samenwerking in het team bespreekbaar te maken.
In deel 2 laten we zien hoe Samenspel in Teams ingezet kan worden om belangrijke thema’s binnen een team bespreekbaar te maken. Paragraaf 1 staat in het teken van de voorbereiding voor de trainer/spelleider. In paragraaf 2 worden handvatten en voorbeelden aangereikt om het groepsproces tijdens de opdracht bij te sturen. Ten slotte geven we in paragraaf 3 instructies en tips voor een goede nabespreking!
Doel: Thema’s binnen een team bespreekbaar maken.
Resultaat: Door de teamleden samengestelde lijst met positieve en verbeterpunten binnen het team.
Speelduur: 60 tot 90 minuten.
1) Een goede voorbereiding is het halve werk!
a: Instructies voor de spelleider / trainer:
- Gebruik de oranje (persoonlijke kaarten) en de paarse kaarten (teamkaarten). Maak een selectie van de kaarten die past bij deze groep.
- Een vraag als: “wat zijn je ambities in je werk” is bijvoorbeeld meestal leuk om te stellen (en te beantwoorden), maar “Met welke 2 personen zou je een ballonvlucht willen maken” kan voor een beginnende groep te confronterend zijn.
- Daarnaast kunnen sommige vragen veel tijd kosten om te beantwoorden (bijvoorbeeld wanneer de groep uit veel teamleden bestaat)
- Per stapel houd je er nu zo’n 40 over is onze ervaring. Met die kaarten ga je aan de slag.
- Onze ervaring is dat begrippen zoals feedback geven en ontvangen duidelijk genoeg zijn voor de opdracht. De hulpkaarten kun je als spelleider/trainer beter achter de hand houden maar neem ze van tevoren wel voor jezelf door. Het doorlezen tijdens het spel kost veel tijd en biedt relatief weinig toegevoegde waarde.
- Het is belangrijk om deze opdracht met het gehele team te spelen. Probeer ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk teamleden aanwezig zijn!
b: Instructies die de spelleider aan het team geeft:
- De eerste speler pakt een kaartje van de stapel en stelt de vraag aan een teamlid naar keuze. Laat je als speler leiden door je nieuwsgierigheid!
- De persoon die de vraag beantwoord heeft, pakt een nieuw kaartje en stelt die aan de volgende. Enzovoorts. Meedoen is vrijwillig maar niet vrijblijvend. Openheid wordt gewaardeerd, maar is niet verplicht.
- Gebruik net zoveel tijd per kaart als nodig is. Als een vraag niets losmaakt, pak je gewoon een nieuwe kaart. Als een vraag heel veel stof doet opwaaien, kan je er wat langer op doorgaan. Het spel is een middel om in gesprek te komen.
- Het is een teamopdracht dus neem het liefs teamkaarten. Voor de afwisseling kun je ook een persoonlijke kaart nemen.
- Vragen die er toe doen, waar veel stof en discussie opwaait mag het team apart leggen.
- Negeer verwijzingen naar hulpkaarten. Op het moment dat een vraag onduidelijk is kun je de trainer om hulp vragen.
- Spreek een eindtijd af.
- Winnen kan niet. Helaas…
2) Help! Welke interventies kan ik toepassen als spelleider / trainer
a: Enkele handvatten om het groepsproces bij te sturen voor de spelleider / trainer
- Je kunt het spel onderbreken om het team te laten reflecteren op de voortgang. Vragen die je als trainer kunt stellen
- “Hoe vinden jullie dat het gaat?”
- “Bereiken jullie wat jullie willen bereiken in dit uur?” en “Hoe komt dat?”
- “Waar zijn jullie goed in tijdens deze opdracht?”
- Benoem deze “Time-out” duidelijk.
- Wees een luie trainer; leg zoveel mogelijk vragen terug bij de groep. Het is hun spel!
- Blijf observeren. Onthoud belangrijke uitspraken (of schrijf ze voor jezelf op) om op terug te kunnen komen in de nabespreking
b: Voorbeeld van een interventie
- Trainer: Time out!! Hoe vinden jullie dat het gaat?
- Teamlid: Leuk spel hoor!
- Trainer: En bereiken jullie wat je wilt bereiken? [Legt de vraag terug bij de groep / verwijst naar het doel van het spel]
- Teamlid : Ja ik denk dat we goed bezig zijn.
- Trainer Waar merk je dat aan? [Maakt het concreter]
- Teamlid We bespreken dingen waar we anders nooit aan toe komen
- Trainer Kun je een voorbeeld noemen? [maakt het nog concreter]
3) Het begeleiden van een nuttige nabespreking:
a) Teamthema’s
- Een aantal open vragen voor een goede start:
- “Hoe vonden jullie het gaan?”
- “Welke kaarten hebben jullie opzij gelegd?”
- “Waar zijn jullie goed in?”
- “Wat zou er beter kunnen binnen jullie team?”
- Probeer als trainer/spelbegeleider goed te luisteren naar het team en belangrijke punten kernachtig samen te vatten en weer te toetsen bij de groep. Schrijf deze punten op de flipover. Door het voor iedereen zichtbaar op te schrijven worden de thema’s door het team gedragen. Maak een duidelijk onderscheid tussen waar het team goed in is en wat verbeterpunten zijn voor het team.
- Hierbij kan het helpen een apart gedeelte alleen de positieve punten te bespreken en dan een apart gedeelte voor alleen verbeterpunten in te lassen.
- Bespreek tot slot met elkaar wat het team met deze resultaten gaat doen.
Alvast veel succes en we zijn benieuwd naar jullie ervaringen!